Naaien. Neuken, schijten, vreten, zuipen. Pissen. Zeiken.
Een roman met steeds weer die woorden erin was schokkend in 1964**. Ik Jan Cremer van de gisteren overleden Jan Cremer sloeg in als een bom. Werd een bestseller.
Toen ik (geboren in 1972) ‘Ik Jan’ zo rond mijn 17e las, vond ik het aardig, soms spannend, maar niet zo extreem als menigeen het kennelijk in de 60s ervaarde. Vooral de herhalingen vond ik geestig. Mooi stijlmiddel.
‘Die avond waren we weer doorgezakt‘, op een gegeven moment begon vrijwel elk hoofdstuk met die zin. Absurd.
Naaien. Neuken, schijten, vreten, zuipen. Pissen. Zeiken.
Ik Jan Cremer had een opschepperige stijl. Je kunt die serieus nemen, maar ook als hilarisch zien. Theo Kars beschouwde Cremers boek serieus en niet-moraliserend in het tijdschrift Tegenstroom, dat hij met Boudewijn van Houten uitgaf. Kars bewerkte zijn Cremer-recensie later. Enkele fragmenten daaruit:
(Bron: Parels voor de zwijnen / Theo Kars, 1975.)
‘Hij vertelt niet over zichzelf, maar adverteert zichzelf.’
Scherp gezien van Kars, maar dat zal Cremers bedoeling, in het overdrevene, zijn geweest!
Dan Boudewijn van Houten. Hij noemde juist Kars en Cremer in één moeite door. In ‘Tegengif’ (uitgeverij Flanor, 2013) schrijft hij:
Je moet jezelf als groot schrijver zien om groots mee te spelen in het boekenvak. Van Houten noemt Heeresma, Cremer en Kars ‘bluffers’…
Zelf oordelen? Ik Jan Cremer 1, 2, 3 kunt u kopen in de boekhandel of het antiquariaat.
** De huidige tijd is preuts, moraliserend. Velen kleuren angstvallig binnen de lijntjes. Een roman met steeds weer ‘Naaien. Neuken, schijten, vreten, zuipen. Pissen. Zeiken’ zou nu weer als schokkend kunnen worden ervaren, gezien de schier eindeloze neiging van recensenten en lezers tot moraliseren. Nietwaar, Lale?
Ontdek meer van Renzo Verwer, blogger/auteur
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.
Renzo Verwer, blogger/auteur 