Monument op de Dam. Wordt schoongespoten.
Vanavond 4 mei herdenken we velen: de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Europa en in Zuidoost-Azië. Sinds 1961 herdenken we ook de slachtoffers van oorlogssituaties en vredesoperaties waarbij Nederland betrokken was na de Tweede Wereldoorlog. Bron: https://www.4en5mei.nl/herdenken/wie-en-wat-herdenken-we
Mogelijke onlusten
Gevreesd wordt dit jaar voor onlusten bij de nationale herdenking op de Dam in Amsterdam. Ze worden niet altijd met name genoemd, soms wel, maar het zal wel om pro-Palestina-betogers gaan. Burgemeester van Amsterdam Femke Halsema zit in een spagaat: ze moet de vrijheid van meningsuiting garanderen, maar ook zorgen dat de dodenherdenking niet verstoord wordt. Taferelen zoals onlangs bij de opening van het holocaust-museum zal ze willen verkomen.
Zo is er nu controle op wie naar de Dam gaat….komen er minder mensen. Deze zullen gefouilleerd worden. Borden, vlaggen én demonstraties zijn niet toegestaan.
Alle toegangswegen naar de Dam kregen de afgelopen zware toegangspoorten.
Met alle spanningen en emoties die bestaan rondom de oorlog tussen Israël en Hamas wordt gevreesd voor ongeregeldheden tijdens de Dodenherdenking. Halsema: “Het gaat om een breekbaar moment, met name om die twee minuten om acht uur waarop heel Nederland de stilte waardeert. Dan rouwen we gezamenlijk en dan kan iemand makkelijk gaan schreeuwen. (…) Om de maatregelen juridisch te regelen, geldt tijdens de herdenking in Amsterdam een noodverordening. “Dat doe je maar heel uitzonderlijk, dat is een zware bevoegdheid”, zegt Halsema.
Volgens de burgemeester kan ze met die noodverordening protest verbieden. Maar daarmee interpreteert ze de wet te ruim, zegt [ hoogleraar Rechtswetenschap Jan ] Brouwer. “Er staat expliciet in de Gemeentewet dat je niet mag afwijken van de grondwet.” De vrijheid van meningsuiting “is een van de meest bijkans heilige grondrechten die we hebben”. Spandoeken en vlaggen verbieden “kan absoluut niet”. (…)
Brouwer: “Het is een duivels dilemma. Maar ik denk dat het verstandig zou zijn om protest juist wel te laten plaatsvinden op de Dam. De reactie op dit soort uitingen is vaak slechter dan het gewoon in alle rust toelaten.”
Grenzen? De VVD.
Andere informatie: VVD-kamerlid Ingrid Michon wil strengere grenzen aan het demonstratierecht. Michon:
(…) Wat mij betreft betekent dat een onderscheid tussen demonstreren en openbare ordeverstoringen. Als voorbeeld noemt ze de Public Order Act in het Verenigd Koninkrijk die het blokkeren van infrastructuur zoals snelwegen of luchthavens strafbaar stelt. “Als hier een demonstratie is gepland op de snelweg kan een burgemeester dat verbieden. Maar als je er vervolgens toch gaat staan dan behandelen we het alsof het een gewone demonstratie is.”
Michon vindt dat een aantal demonstraties steeds gekker wordt. “Juist door de wet te overtreden, krijg je nog meer aandacht. En dat wordt dan eigenlijk het doel op zich. Terwijl het zo’n groot goed is dat je hier kan demonstreren voor alles waar je dan ook maar voor staat. Dat moeten we koesteren.”
Mijn artikel uit 2018. Nog altijd actueel.
Het demonstratierecht blijft actueel. Actievoerders van Extinction Rebellion werden laatst vooraf gearresteerd. Edwin Wagensveld van Pegida Nederland scheurde in het openbaar pagina’s uit een koran. waarna een zekere ophef volgde.
‘Mag dit allemaal wel?’, zo vragen mensen zich af, heb ik gemerkt. Ik schreef in 2018 in The Post Offline navolgend artikel -een enkele formulering heb ik verbeterd- over het demonstratierecht. De voorbeelden zijn ouder – de inhoud blijft actueel. Al moet u beseffen: ik ben geen jurist EN ik heb de Amerikaanse situatie en jurisprudentie sindsdien amper meer gevolgd.
Gaat-ie:
‘God hates fags’. Deze en anderen teksten tonen de leden van de Westboro Baptist Church bij begrafenissen van in Irak gesneuvelde Amerikaanse militairen. Deze sekte ziet de dood van de soldaten als een straf van God; Amerika heeft volgens de leden een te liberale houding tegenover homoseksuelen.
De demonstraties zijn enorm pijnlijk voor de nabestaanden. Diverse staten namen maatregelen opdat de kerk niet mocht demonstreren bij dergelijke begrafenissen. Die regels morrelen wel aan de grenzen van de vrijheid van meningsuiting.
De kwestie van wel of niet demonstreren kwam in 2011 voor het hoogste gerechtshof. En dat sprak uit dat de kerk mocht demonstreren. Opperrechter John Roberts jr. beriep zich op het first amendment van de Amerikaanse grondwet: ‘Het Congres zal geen wet aannemen die (…) de vrijheid van meningsuiting of de persvrijheid beperkt’. Roberts concludeerde dat de natie heeft gekozen om ook pijnlijke uitspraken te beschermen. ‘Wij kunnen op die veroorzaakte pijn niet reageren door de sprekers te bestraffen.’ Soms beschermen politie-agenten de demonstraties van deze kerk.
In Nederland valt iets anders op: een actieve bemoeienis van agenten met de inhoud van demonstraties. Er lijken twee grote taboes te zijn: de monarchie en islam. Bij acties tegen de monarchie in 2013 werd activiste Joanna van der Hoek gearresteerd. Ze hield een bordje omhoog met de tekst “ik ben geen onderdaan”.
Ook Edwin Wagensveld van Pegida Nederland (een beweging tegen de islam) is een uitdager van het gezag. Dan weer wordt hij van een demonstratie weggevoerd omdat hij een varkensmuts draagt of omdat hij een spandoek toont waarop een hakenkruis in een prullenbak wordt gegooid, dan weer omdat hij een interview geeft op een plek waarvan de politie vindt dat dat niet mag. Altijd grijnst hij als hij gearresteerd wordt of wanneer hij uitlegt waarom hij gearresteerd is. Wagensveld lacht omdat hij weet dat hij Antifa en de politie op de kast jaagt, én omdat hij beter op de hoogte is van de wet dan de politie, de media, en ook de burgemeesters. Want hij mag niet om bovengenoemde redenen gearresteerd worden.
Pegida provoceert. Dat doet ergens aan denken….
Aan Provo, een beweging in 1965 opgericht (en in 1967 weer opgeheven) door onder andere Roel van Duijn. Provo kaartte zaken als milieuverontreiniging aan, maar speelde vooral met de autoriteiten. Zo deelde provo Koosje Koster bij een happening krenten uit aan voorbijgangers. Een politieman arresteerde haar. Na het verbieden van bepaalde teksten op spandoeken( zoals “Vrijheid van meningsuiting”) showden enkele provo’s een totaal wit spandoek. Ook zij kwamen vast te zitten. Een politiecommandant zei destijds dat de politie geen antwoord had op dergelijke ludieke acties. ‘Wij wisten niet waar dat allemaal om draaide en of je dat nou serieus moest nemen. En als je in uniform geen houding kunt bepalen dan wordt het wel heel moeilijk. Het enige antwoord was toen dat Koosje werd gearresteerd’. Uiteindelijk moesten verantwoordelijk politiecommissaris en de Amsterdamse burgemeester Van Hall het veld ruimen. Emeritus hoogleraar politicologie Meindert Fennema zei een tijdje terug:
‘Wagensveld heeft de strategie van de Provo’s overgenomen. De politie pesten met ludieke acties. Politie en journalisten raken daarvan in de war.’
Politici en media (zelfs Powned) raken van de leg, want die weten niet hoe hard ze ‘schande’ moeten roepen als Pegida op een toekomstig bouwterrein -waar een moskee zal komen- een houten kruis met varkensbloed besmeurt. Of als de patriotten aankondigen een barbecue met varkensvlees te willen houden bij de ingang van een moskee.
Demonstreren is een grondrecht. Een burgemeester kan alleen overgaan tot een verbod als er gevaar is voor de openbare orde, het verkeer of voor de gezondheid. Een burgemeester gaat niet over de inhoud van een protest.
Rick van Amersfoort van onderzoeksbureau Jansen & Janssen zegt:
“Protesteren in Nederland wordt gezien als openbareordeprobleem. De politie is een mbo-organisatie zoals juristen van de nationale politie ons uitleggen. Een doe-club. Dus als je een bord omhoog steekt, kun je verwachten dat een agent iets zegt over de tekst of om je ID vraagt of zegt dat je daar niet mag staan.”
Een onderzoek onder Nederlandse agenten in 2015 wees uit dat een groot deel van hen niet exact wist wanneer iemand aangehouden mocht worden. Agenten zijn gericht op consensus, maar bereiken vaak het tegenovergestelde: een rel. Een mooie illustratie: bij een veganistisch festival in Amsterdam was iemand bij de ingang een groot stuk rauw vlees aan het eten. Omstanders namen hier aanstoot aan en belden de politie, die de persoon verzocht weg te gaan. Maar aanstoot nemen, gekwetst zijn, daar gaat de wet niet over! Dat misverstand heerst echter wel bij veel mensen.
Ahmed Aboutaleb: demonstratie is rijkdom van democratie
De zo bewierookte burgemeester van Amsterdam Van der Laan ging zich zelfs met de inhoud van demonstraties ging bemoeien. Iemand die wel doorheeft wat vrijheid van meningsuiting inhoudt, is Ahmed Aboutaleb. De burgemeester van Rotterdam gaf toestemming aan Pegida om schuin tegenover een moskee te demonstreren en barbecuen. Ook liet hij de demonstratie beschermen door de politie. Pegida blies de demonstratie uiteindelijk af omdat de politie de veiligheid niet kon garanderen. Aboutaleb legde zijn keuze uit:
De rechter heeft gezegd: de demonstrant moet in de buurt zijn van het object waar hij bezwaar tegen maakt. Daarom geef ik al jarenlang toestemming voor een demonstratie tegen abortus bij de abortuskliniek in Rotterdam. Ook giftige boodschappen moeten geuit kunnen worden. Dat is de rijkdom van een democratie.
Provo is al lang ter ziele, maar zette thema’s als duurzaamheid, economie en demonstratierecht op de kaart. Pegida doet dat met de islam en het demonstratierecht. Aboutaleb in de Rotterdamse gemeenteraad:
Pegida is met een onderzoek bezig naar wat allemaal kan.
Terug naar Amerika, mag daar dan alles? Nee: de Verenigde Staten zijn een land waarin media ‘shit’ als ‘sh*t’ schrijven enover het F-word spreken. Waar nog steeds sommige romans uit bibliotheken geweerd worden omdat plaatselijke groepen, soms onder dreiging met geweld, bezwaar maken tegen ‘godslasterlijke passages’. Waar kranten uit respect (?) voor gelovigen geen Charlie Hebdo-cartoons afdrukken. De VS kennen zeker zelfcensuur. Maar het Hooggerechtshof en de grondwet staan pal voor de echte vrijheid van meningsuiting.
Ontdek meer van Renzo Verwer, blogger/auteur
Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.
Renzo Verwer, blogger/auteur 
Onlusten = extra zetels voor Wilders