De verkiezingen

 

“De meeste mensen die het woord fascist als scheldwoord of hoe dan ook gebruiken, weten niet wat het betekent. Ze stellen zich daarbij voornamelijk voor, en als zodanig is het natuurlijk een heel verwerpelijk begrip, mensen die zonder reden kleine groepen, bijvoorbeeld Joden, in concentratiekampen stoppen en onder afschuwelijke martelingen ter dood brengen. Of verheerlijken van een leider. Of ze identificeren fascisme met het volkomen wegvallen van het recht, zoals tot op grote hoogte in Nazi-Duitsland het geval was. Dat zijn zaken waar ik niets voor voel. Maar fascisme is ook bv. de idee van de corporatieve staat: geen volksvertegenwoordiging, maar alleen vakbonden die de verschillende belangengroepen vertegenwoordigen. Die situatie kennen wij in feite al in Nederland. Maar dit probleem is veel te technisch voor al die ‘fascist’-schreeuwers.

Ik houd mijn agressiviteit voor democratischer dan de democratie van de mensen die mij voor fascist uitschelden. De democratie is in Nederland voornamelijk een maskerade. Er bestaat wel geen censuur op kranten, maar dat komt eenvoudig omdat de kranten vanzelf al niet schrijven over dingen waar ze niet over mogen schrijven.”

(…) “Een hoogwaardigheidsbekleder wordt nooit een indiscrete of pijnlijke vraag gesteld, journalisten en parlementsleden laten zich behandelen of ze eigenlijk geen recht hebben een behoorlijk antwoord te krijgen van een bewindsman. In hun hart vínden ze dat ook. Op die manier kun je gemakkelijk over democratie praten. De enorme afstand die hier bestaat tussen regeringspersonages en het volk, is typerend. Wij waren vroeger een oligarchie, een regentenstaat en dat zijn we in wezen altijd gebleven. Wie wordt minister in Nederland? Niet de beste man, de bekwaamste man, maar degene van wie de meeste machtsgroepen het minst te vrezen hebben. Een onschadelijke man.”

(vetgemaakte woorden door mij – RV)

Aan het woord is Willem Frederik Hermans (Gard Sivik, 1963/64). Interviewers: Sleutelaar, Vaandrager en Verhagen. Het was 56 jaar geleden al ernstig: benoemingen om -zo interpreteer ik het- partijpolitieke redenen, een lobbycratie (met dank aan Syp Wynia voor de term) en onkritische media …

Hermans’ woorden zijn onverminderd actueel.