Sergey Tiviakov, Nederlands kampioen 2018. Een portret.

 

Sergey Tiviakov. Foto: Harry Gielen.

 

Sergey Tiviakov (Krasnodar, 1973) wordt morgen de nieuwe Nederlandse kampioen schaken. Al voor het ingaan van de laatste ronde heeft hij anderhalve punt voorsprong gepakt op zijn directe belagers.

Wie is deze man? Een kort portret.

We vergeten het wel eens, maar Tiviakov kwam in 1994 (!) ver in de strijd om het wereldkampioenschap. Hij verloor dat jaar van Michael Adams de kwartfinale van het PCA-kandidatenmatches. Tiviakov zei hierover in 2001: ‘ Ik blunderde te veel. Pas veel later begreep ik hoe goed ik toen eigenlijk was en wat een kansen ik verspeelde.’ In juli 1993 stond hij op plaats 18 van de wereldranglijst, twee jaar later op 14, vier jaar later 20e. In 2009 had hij een rating van 2711, hij zei toen: “Maar dat is tegenwoordig niet veel, ik sta 26e op de wereldrangslijst. Vroeger was ik met 2655 de nummer elf van de wereld.”

Hij stond lang in de top-100, waaruit hij op dit moment is verdwenen. Tiviakov werd individueel Europees kampioen in 2008, en 2x Europees kampioen met het Nederlands team.

Sergey heeft een weinig wild imago. ‘Saai, weinig uitstraling’, die woorden vallen vaak als het over hem gaat. Mogelijk zijn dat ware woorden, maar die gelden dan voor meer schakers… En inderdaad, een aantal jaren terug  in Corus-groep-A viel hij op door het spelen van veel remises; hij behaalde geen enkele overwinning! Ook zijn openingskeuze de laatste pakweg 15 jaar is vaak vrij bescheiden: hij vermijdt doorgaans de hoofdvarianten en speelt bijvoorbeeld Siciliaans met 2.c3. Tiviakov is zeker geen Kingloek, met wilde verhalen, snelle auto’s en grootspraak (ja, ik weet het: Loek van Wely relativeert zijn grote woorden ook graag en vaak). Sergey reist met de trein; jarenlang was zijn moeder zijn begeleider, ook nog tot ver in zijn volwassen leven. ‘Een eenvoudige Hollandse jongen’ zou je bijna zeggen.

 

Chessbase-DVD van Tiviakov

Toch heeft ook Tiviakov zijn scherpe randjes.

In 2000 deed computer Fritz mee aan het NK schaken. Tiviakov maakte remise, maar diende een klacht in, omdat hij vond dat de operator niet op een bepaald moment remise had mogen aanbieden. In 2009 liep hij weg uit het NK vanwege een conflict met de organisatie. Hij had zeer tegen de zin van de organisatie remise afgesproken met zijn tegenstander uit de laatste ronde, teneinde een volgend toernooi te kunnen spelen. Sergey is een veelspeler die de hele wereld rondreist en veel toernooien wint. Tiviakov was (is) een UFO-believer. Enthousiast postte hij op schaaksites foto’s en zijn bevindingen over paranormale ontdekkingen. De befaamde bollen.

Er werd lacherig over gedaan… terwijl Tiviakov had verwacht dat schakers meer open minded zouden zijn en zijn bevindingen niet belachelijk zouden maken. De Nederlander was teleurgesteld in zijn vakgenoten…

In een portret op schaaksite schreef Johan Hut:

Tiviakov mengt zich ook niet makkelijk in gezelschappen. Zelf draait hij dat om: schakers zijn eenzijdig. Hij heeft een brede belangstelling, is afgestudeerd als landbouweconoom, spreekt vele talen en doet na toernooien vaak verslag van zijn culturele uitstapjes.

Inderdaad is Tiviakov geen doorgewinterd receptieganger of feestnummer – al zag ik hem afgelopen donderdag toch actief op dit terrein.
Maar Sergey is een zeer gastvrij man. Toen ik hem in 2001 interviewde voor Schaaknieuws werd ik werkelijk volgestopt met de meeste vreemdsoortige hapjes en drankjes. En vooral: veel soorten thee. Alles was lekker en bijzonder. Ik herinner me een kamer die volstond met poppetjes, en veel Mickey Mouses. Toen ik er een vraag over stelde, zei hij: “Ik ben nog een kind soms. Een groot kind”.

In interviews zegt hij vaak boeiende dingen. In Kingpin, over de vervelendste tegenstander die hij ooit trof:

Once I played a person who after losing to me smashed his head with a piece and started bleeding. His blood was all over the table.

Sergey is een relativeerder. Op de vraag hoe hij zich ontspant, antwoordde hij:

During the tournaments I sleep (or lie in bed) before the rounds. I also try to walk a lot before and after the games. If at home, no relaxation is necessary since my life is not tough.

In het interview met mij uit 2001 zocht hij naar verklaringen waarom hij in 2000-01 toch wat slechter presteerde dan in pakweg 1993-94. Hij was nog zoekende, was mijn indruk. De Groninger stelde dat hij anders moest gaan schaken. “Ik moet vaker normale zetten spelen. Maar nu zoek ik altijd naar de beste zet – dan gaat het mis. Tijdnood. Ik moet dat nog leren.”

Het lijkt erop dat hij de jaren nadien daarin geslaagd is; hij staat nu vooral bekend als praktisch speler. In het Dagblad van het Noorden las ik iets interessants over zijn inkomsten: 

De geboren Rus doceert daarnaast online aan leerlingen over de hele wereld. Dit zijn voornamelijk kinderen van rijke ouders. ,,Ik besteed de helft van mijn tijd aan het geven van lessen.”

 

Bij de opening van dit NK werd Sergey gevraagd naar Machteld van Foreest. Of hij, als trainer, haar ook voorbereidde op het leven buiten het schaken. Sergey, tegen vragensteller Böhm: “Jazeker, ik pleit voor aandacht voor andere zaken. Dat is heel belangrijk, dat heb ik zelf ook altijd gedaan.”

Tiviakov is te volgen via Twitter.