Atlete Foekje Dillema overleden

foekje.jpg

 

Gisteren werd bekend dat oud-atlete Foekje Dillema, een grote concurrente van Fanny Blankers,  deze week op 81-jarige leeftijd overleden is. Dillema was ongewild hoofdrolspeler in het grootste schandaal uit de Nederlandse atletiek ooit. Ik citeer de uitstekende blog van sporthistoricus Jurryt van de Vooren:

“In de zomer van 1949 stond de complete Kuip op zijn kop tijdens een atletiekinterland tegen Italie. De onbekende Dillema liep harder dan iedereen en oogde veel beter dan Blankers-Koen. Nederland was nog niet bekomen van de olympische successen van 1948 of het zag een nog groter talent op de baan staan.

‘Toen Foekje daar zo liep’, citeerde Kees Kooman – biografe van Blankers- een ooggetuige, dachten wij terug aan die zaterdagmiddag van de zevende augustus 1948, toen Fanny in Londen haar kunststukje uithaalde.’ In hetzelfde jaar kreeg Dillema in Londen de eretitel Athlete of the match na een fabuleuze sprint.

Het volgende jaar liep Dillema een nieuw Nederlandse record op de 200 meter, maar kort daarna bleek deze tijd te zijn geschrapt. Nederland stond aan de vooravond van het grootste sportschandaal ooit.

Fanny Blankers-Koen en haar echtgenoot en trainer Jan Blankers speelden hierin een nooit opgehelderde rol. De olympische superheld van 1948 probeerde de prestaties van Dillema aan het zicht te onttrekken met de suggestie dat de nieuwe ster eigenlijk een man was. ‘Ik loop niet tegen een vent’, zei Blankers-Koen. Wat niet waar was,omdat ze in de Tweede Wereldoorlog door gebrek aan competitie wel degelijk tegen mannen had gelopen en gewonnen.

Seksetest

De KNAU ontwikkelde in het geheim een seksetest. Om een rookgordijnop te trekken werden hiervoor ook enkele andere atletes opgeroepen.Deze vrouwen moesten plaatsnemen in een verlosstoel, waar ze tussen de benen werden betast. Zelfs een atlete, die dat jaar was bevallen, moest zich deze vernedering laten welgevallen. Volgens de KNAU bleek Dillema inderdaad een man te zijn. Toch moest het ergste nog komen.

Op 13 juli 1950 reisde Dillema vanuit Groningen naar Utrecht, om met het Nederlandse team te vertrekken naar Frankrijk voor een landenwedstrijd. Daar werd ze compleet onverwacht geconfronteerd met de seksetest en ter plekke geschorst. Ze kreeg geen enkele kans om zich te verdedigen, er werd geen hoor- en wederhoor toegepast. Mentaal gebroken keerde Dillema terug naar huis en dook onder. Ze zou zich nooit meer vertonen in de Nederlandse sportwereld.”

Nog steeds heeft de bond Dillema voor deze dubieuze diskwalificatie op grond van uiterlijk geen excuses aangeboden.

Smerig spel, handjeklap van bond en Fanny en Jan Blankers? Waarschijnlijk wel; en Jan was destijds bondstrainer. Toch een kleine toelichting op de sfeer in die tijd. De atletiek leed in die tijd onder een mannen-vrouwenprobleem, zoals de sport momenteel zucht onder het dopingprobleem (het Balco-schandaal, de nieuwe doping, speelde/speelt zich af in de atletiek, niet in het wielrennen!).

 

Na WO II was er een aantal mannen en hermafrodieten dat aan vrouwenwedstrijden meedeed. Geregeld moesten ‘vrouwen’ hun medaille inleveren nadat een seksetest -die vaak een vernederende betasting van geslachtsdelen inhield- uitwees dat ze in elk geval geen vrouw waren.

De sport leed hieronder en zo werd elke vrouw met een mannelijk uiterlijk verdacht.

En Fanny Blankers? Die speelde het spel mee. Zij was niet de bescheiden, sociale en een lieve vrouw die ze wel leek en die ze speelde tijdens tvprogramma’s na haar carriere.

Kees Kooman is er in de biografie die hij over Fanny schreef zeer duidelijk over: ‘Ze wisselde vriendschappen in, alsof het lege flessen zonder statiegeld betrof. Ook speelde ze vals bij spelletjes.. Haar concurrenten, maar ook haar kinderen vonden haar egoistisch.Niemand hield echt van haar, beweert een voormalige vriendin. En haar broer zei: In wezen was Fanny een kreng.

 

Dat zal zeker. Blankers-Koen was een topsporter en die kunnen niet altijd aardig zijn. Vind ik. Ook zij wilde over  de affaire -Dillema nooit meer wat zeggen. 

Het zou de KNAU sieren nu eindelijk eens excuses aan te bieden, nu dan aan de familie.

Laten we tot slot van deze grote atlete afscheid nemen via deze reportage:

http://www.vpro.nl/programma/sportpaleis/afleveringen/11481206/


Ontdek meer van Renzo Verwer, blogger/auteur

Abonneer je om de nieuwste berichten in je inbox te ontvangen.

37 reacties

  1. Zonder meer eveneens een twijfelgeval. Won ooit in zijn woonplaats bij het dameswielrennen een criterium. Moest later zijn gouden medaille plus gewonnen speenvarken weer inleveren. Maar dat kun je allemaal lezen in de biografie van wederom Max Dohle over Julio Iglesias.

  2. Ik kan het niet laten even een aanvulling te schrijven. Max Dohle in zijn rol van overijverige slippendrager van wijlen Foekje Dillema schrijft op zijn site: ‘Foekje had eigenlijk een tweeling moeten zijn(!) Twee embryo’s zijn in een heel vroeg stadium van de zwangerschap samengesmolten tot een.’ Dit leidt bij de grote denker Dohle tot deze ronduit verassende conclusie:’ Een tweeling van een meisje en een jongen waarbij het meisje verreweg domninant was(?!)’

  3. FOEKJE DILLEMA.

    Een tijdje terug kon je hier een stuk lezen van Max Dohle die een biografie heeft geschreven over de hardloopster Foekje Dillema, die destijds door de Atletiek
    Unie werd uitgesloten van deelname aan vrouwenwedstrijden omdat men van mening was dat Foekje geen echte vrouw zou zijn.

    Zondagavond 18 juli werd nogal triomfantelijk bekendgemaakt dat dankzij dnaonderzoek op de kleding van wijlen hardloopster Foekje Dillema is vastgesteld dat
    zij wel degelijk een vrouw was en niet een man. Politiek correct gezien helemaal juist, wetenschappelijk bezien op z’n minst dubieus.
    Foekje bleek namelijk over veel meer ij chronosomen te beschikken dan bij normale vrouwen.Dus goed beschouwd had de AtletiekUnie het destijds gewoon bij
    het rechte eind.
    .
    Max Dohle zelf schrijft op zijn site nu zelfs dat Foekje eigenlijk een jongen en en meisje tegelijk was. Met weliwaar meer xx chromosomen dan xy chromosomen
    maar dus duidelijk geen echte vrouw.

    Hoe triest de hele gang van zaken is geweest, hoe fout de houding van Jan Blankers en overige Atletiek bestuurders ook mogen zijn geweest en hoe krakkemikkig en
    ontoereikend die sexetest ook was, dit neemt niet weg dat ik het wel terecht vind dat een man ofwel een wezen dat als man dient te worden aangemerkt terecht niet
    mee mag doen bij de dames. Er zijn ooit indelingen gemaakt naar leeftijd en soms naar gewicht en geoefendheid
    en uiteraard naar geslacht. Dit om een zo eerlijk mogelijke strijd te garanderen.

    En nu we het toch over triest hebben. Wat te denken van al die echte vrouwen die verloren van iemand die, en zo interpreteer ik het onderzoek, gezien de
    hoeveelheid ij-chronosomen toch niet echt een vrouw kan worden genoemd.

    DONALD OLIE.

  4. Volgens mijn vroegere leraar biologie bestaan hermafrodieten wel degelijk! Bij slakken en regenwurmen is dit zelfs de normale geslachtsvorm, maar ook bij mensen kan het als geslachtsafwijking voorkomen.

    Het werkt ongeveer zo. Het geslacht wordt bepaald door de aanwezigheid van twee geslachtschromosomen (X en Y). Een vrouw is XX en een man is XY. Indien een man en vrouw gaan voortplanten, dan zal in normale gevallen zowel de vrouw als de man xc3xa9xc3xa9n van de twee van zijn/haar geslachtschromosomen aan de nakomeling doorgeven. Het resultaat zal dan dus of XX (X van de moeder en X van de vader) of XY (X van de moeder en Y van de vader) zijn. Het wordt dan dus of een meisje of een jongetje.
    Het kan echter voorkomen dat of de moeder of de vader of beide alle twee zijn/haar geslachtschromosomen aan de nakomeling doorgeeft. In dat geval kunnen de volgende geslachtsafwijkingen ontstaan:
    XXY: onzijdig
    XXXY: dubbelslachtig (hermafrodiet)
    XXX: superfemale

    Indien u van mening bent dat dit onjuist is, dan aub in discussie gaan met mijn voormalige biologieleraar en niet met mij!

    Is het overigens ooit bewezen dat zeemeerminnen niet (kunnen) bestaan?

Geef een reactie op Jurryt van de Vooren Reactie annuleren